ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

ΑΜΒΛΥΩΠΙΑ-ΤΕΜΠΕΛΙΚΟ ΜΑΤΙ | ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ - EMMETROPIA

Τι είναι η αμβλυωπία ή «τεμπέλικο» μάτι

 

Αμβλυωπία ή «τεμπέλικο» μάτι ονομάζεται η μειωμένη όραση σε ένα μάτι που προκαλείται από τη μη φυσιολογική οπτική ανάπτυξη στα πρώτα στάδια της ζωής του ασθενούς. Πολλές φορές ένα αδύναμο ή «τεμπέλικο» μάτι στραβίζει προς τα μέσα ή προς τα έξω (ρινικά ή κροταφικά αντίστοιχα). Γενικά, η αμβλυωπία αναπτύσσεται από τη γέννηση έως την ηλικία των 7 ετών, είναι η κύρια αιτία μειωμένης όρασης στα παιδιά και οι περιπτώσεις που επηρεάζει και τα δύο μάτια είναι σπάνιες.

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη μακροχρόνιων προβλημάτων με την όραση του παιδιού. Η όραση στο μάτι με τη χαμηλότερη συνήθως μπορεί να διορθωθεί με γυαλιά ή φακούς επαφής ή με θεραπεία επικάλυψης του «δυνατού» ματιού. Σε περίπτωση που η αμβλυωπία δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη απώλεια όρασης.

 

Συμπτώματα - Αμβλυωπία

 

Τα συμπτώματα της αμβλυωπίας μπορεί να περιλαμβάνουν τα εξής:

 

• Το μάτι στραβίζει προς τα μέσα ή προς τα έξω (ρινικά ή κροταφικά αντίστοιχα). Μάτια που φαίνεται να μην συνεργάζονται
• Κακή στερεοσκοπική όραση (κακή αντίληψη βάθους πεδίου)
• Σφίξιμο ή κλείσιμο ενός ματιού
• Το παιδί γέρνει το κεφάλι προς μια μεριά
• Μη φυσιολογικά αποτελέσματα σε εξετάσεις οπτικής οξύτητας (συνήθως μείωση της όρασης)

Μερικές φορές το αμβλυωπικό («τεμπέλικο» μάτι) δεν γίνεται αντιληπτό χωρίς οφθαλμολογική εξέταση καθώς το έτερο φυσιολογικό μάτι καλύπτει τις ανάγκες μας στην καθημερινότητα.

 

Αιτίες - Αμβλυωπία

 

Η αμβλυωπία αναπτύσσεται λόγω της μη φυσιολογικής οπτικής ανάπτυξης στην αρχή της ζωής η οποία επηρεάζει τις νευρικές οδούς μεταξύ του αμφιβληστροειδή και του εγκεφάλου. Όταν ένα μάτι είναι πιο αδύναμο από το άλλο τότε λαμβάνει και λιγότερα οπτικά σήματα. Σε αυτή την περίπτωση τα οπτικά ερεθίσματα που φτάνουν στον εγκέφαλο δεν είναι κατάλληλα και τα οπτικά κέντρα δεν εκπαιδεύονται να βλέπουν σωστά και καθαρά με αποτέλεσμα η όραση να είναι θολή και με το πέρας των χρόνων να μην μπορεί να ωριμάσει. Τελικά, η ικανότητα των ματιών να συνεργάζονται μειώνεται και ο εγκέφαλος καταστέλλει ή αγνοεί την οπτική πληροφορία από το αδύναμο μάτι.

Οτιδήποτε θολώνει την όραση ενός παιδιού ή κάνει τα μάτια να στραβίζουν μπορεί να οδηγήσει σε αμβλυωπία. Οι συνήθεις αιτίες της πάθησης περιλαμβάνουν:

 

• Μυϊκή ανισορροπία (στραβισμική αμβλυωπία): Αποτελεί την πιο κοινή αιτία της αμβλυωπίας και πρόκειται για ανισορροπία στους μύες που κινούν τα μάτια. Αυτή η ανισορροπία μπορεί να κάνει τα μάτια να στραβίζουν προς κάποια κατεύθυνση και να τα εμποδίζει να συνεργαστούν
• Διαφορά στην οπτική οξύτητα μεταξύ των ματιών (διαθλαστική αμβλυωπία): Εάν υπάρχει μεγάλο διαθλαστικό σφάλμα (π.χ. πολλοί βαθμοί μυωπίας, υπερμετρωπίας ή αστιγματισμού) ή σημαντική διαφορά διάθλασης μεταξύ των δύο ματιών (ανισομετρωπία) είναι πιθανό το πιο αδύναμο μάτι να παρουσιάσει αμβλυωπία. Γυαλιά ή/και φακοί επαφής μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διόρθωση αυτών των διαθλαστικών προβλημάτων. Σε ορισμένα παιδιά το αμβλυωπικό («τεμπέλικο») μάτι προκαλείται από συνδυασμό στραβισμού και διαθλαστικών προβλημάτων
• Εξ’ ανοψίας αμβλυωπία: Ένα πρόβλημα στο μάτι - όπως μια θολή περιοχή στον φακό (καταρράκτης) - μπορεί να δυσκολεύει την είσοδο του φωτός στο μάτι με αποτέλεσμα το παιδί να βλέπει θολά. Αυτή η αποστέρηση της οπτικής πληροφορίας μπορεί να προκαλέσει αμβλυωπία και στα βρέφη απαιτεί επείγουσα θεραπεία για την πρόληψη μόνιμης απώλειας της όρασης. Είναι συχνά ο πιο σοβαρός τύπος αμβλυωπίας.

 

Παράγοντες κινδύνου - Αμβλυωπία

 

Παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο αμβλυωπίας περιλαμβάνουν:

• Πρόωρος τοκετός
• Μικρό μέγεθος κατά τη γέννηση
• Οικογενειακό ιστορικό αμβλυωπίας και κληρονομικότητα
• Αναπτυξιακά προβλήματα

 

Διάγνωση - Αμβλυωπία

 

Ο οφθαλμίατρος κάνει μια οφθαλμολογική εξέταση, ελέγχοντας τη γενικότερη υγεία των ματιών, θα ελέγξει για πιθανό στραβισμό, για διαφορές στην όραση μεταξύ των ματιών ή για μειωμένη όραση και στα δύο μάτια. Επίσης, ίσως χρησιμοποιήσει ειδικές σταγόνες για να μεγαλώσουν οι κόρες των ματιών (μυδρίαση), οι οποίες προκαλούν θολή όραση που διαρκεί αρκετές ώρες.

Γενικά, η μέθοδος που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της όρασης εξαρτάται από την ηλικία και το στάδιο της ανάπτυξης του παιδιού:

• Βρέφη και παιδιά πολύ μικρής ηλικίας: Μια φωτιζόμενη μεγεθυντική συσκευή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση καταρράκτη. Άλλες εξετάσεις μπορούν να αξιολογήσουν την ικανότητα ενός βρέφους ή του μικρού παιδιού να εστιάσει το βλέμμα του και να ακολουθήσει ένα κινούμενο αντικείμενο
• Παιδιά ηλικίας 3 ετών και άνω: Οι εξετάσεις για την αξιολόγηση της όρασης του παιδιού περιλαμβάνουν εικόνες ή γράμματα και κάθε φορά καλύπτεται το μάτι που δεν εξετάζεται

 

Θεραπεία - Αμβλυωπία

 

Είναι σημαντικό να ξεκινήσει η θεραπεία για την αμβλυωπία το συντομότερο δυνατό κατά την παιδική ηλικία, όταν σχηματίζονται οι περίπλοκες συνδέσεις μεταξύ του ματιού και του εγκεφάλου. Τα καλύτερα αποτελέσματα εμφανίζονται όταν η θεραπεία ξεκινά πριν από την ηλικία των 6 ετών.

Οι επιλογές θεραπείας εξαρτώνται από την αιτία της αμβλυωπίας και από το πόσο επηρεάζεται η όραση του από την πάθηση. Ο οφθαλμίατρος μπορεί να συστήσει:

 

• Διορθωτικά γυαλιά: Τα γυαλιά μπορούν να διορθώσουν προβλήματα όπως η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός που μπορεί να οδηγήσουν σε αμβλυωπία
• Τσιρότα επικάλυψης: Για να διεγερθεί και το αδύναμο μάτι, το παιδί φορά ένα τσιρότο επικάλυψης πάνω από το μάτι με την καλύτερη όραση. Η θεραπεία είναι εξατομικευμένη κάθε φορά αλλά ενδεικτικά το τσιρότο αυτό μπορεί να εφαρμόζεται δύο ή και περισσότερες ώρες την ημέρα. Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη η συνεχής παρακολούθηση από τον οφθαλμίατρο για να ελέγχεται η αποτελεσματικότητα της θεραπείας αλλά και για την αποφευχθεί η ανάπτυξη αμβλυωπίας στο άλλο μάτι
• Κολλύριο: Μία σταγόνα ενός κολλυρίου ατροπίνης μπορεί, προσωρινά, να θολώσει την όραση στο πιο δυνατό μάτι. Συνήθως συνταγογραφείται για χρήση τα Σαββατοκύριακα ή καθημερινά και η χρήση του κολλυρίου αναγκάζει το παιδί να χρησιμοποιεί το πιο αδύναμο μάτι προσφέροντας μια εναλλακτική λύση αντί του τσιρότου επικάλυψης. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν φωτοευαισθησία και ερεθισμό των ματιών
• Χειρουργική επέμβαση: Το παιδί μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση εάν έχει προβλήματα στα μάτια όπως για παράδειγμα καταρράκτη που προκαλούν αμβλυωπία εξ’ ανοψίας. Εάν τα μάτια του παιδιού συνεχίσουν να στραβίζουν ακόμα και με τα κατάλληλα γυαλιά, ο οφθαλμίατρος μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση για το στραβισμό επιπλέον κάποιας άλλης θεραπείας για την αμβλυωπία

 

Θεραπείες βάσει δραστηριοτήτων - όπως ζωγραφική ή παζλ έχουν προταθεί επίσης αλλά η αποτελεσματικότητα τους δεν έχει αποδειχθεί πλήρως ακόμα ενώ οι έρευνες για νέες θεραπείες συνεχίζονται.

Στα περισσότερα παιδιά με αμβλυωπία, η σωστή θεραπεία βελτιώνει την όραση μέσα σε εβδομάδες έως μήνες και η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει από έξι μήνες έως δύο χρόνια.

Είναι σημαντικό το παιδί σας να παρακολουθείται για επανεμφάνιση της αμβλυωπίας (μπορεί να συμβεί σε έως και 25% των παιδιών με την πάθηση). Εάν επανέλθει η αμβλυωπία τότε η θεραπεία θα πρέπει να ξεκινήσει ξανά.

 

Γιατί Εμμετρωπία

 

Το Οφθαλμολογικό Κέντρο Εμμετρωπία είναι το πρώτο ιδιωτικό διαθλαστικό κέντρο που απέκτησε πιστοποίηση ποιότητας ISO διασφαλίζοντας έτσι την συνεχή ποιότητα παροχής υπηρεσιών υγείας. Στο Οφθαλμολογικό Κέντρο Εμμετρωπία επενδύουμε στη νέα τεχνολογία προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι όλες οι μετρήσεις, οι εξετάσεις και τέλος οι θεραπείες πραγματοποιούνται με μεγάλη ακρίβεια. Το ιατρικό μας προσωπικό θα σας ενημερώσει και θα σας συμβουλέψει λεπτομερώς σχετικά με την καλύτερη δυνατή λύση. Στο κέντρο μας υπάρχει ειδικό τμήμα γυαλιών που για την περίπτωση της αμβλυωπίας περιλαμβάνει και τους υπερσύγχρονους ηλεκτρονικούς σκελετούς γυαλιών Amblyz™ με ηλεκτρονικό κλείστρο ώστε να αποφεύγονται τα τσιρότα επικάλυψης και να γίνεται πιο εύκολη η συνεχής θεραπεία στους μικρούς μας ασθενείς.

Η τεχνολογία αιχμής που είναι διαθέσιμη στο κέντρο μας, δίνει και την δυνατότητα για την εκτέλεση διαθλαστικών και άλλων επεμβάσεων που χρειάζονται σε περίπτωση αμβλυωπίας.